Περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν νωρίς σήμερα το πρωί σε μια αγρυπνία για την πρώτη επέτειο των καταστροφικών σεισμών που έπληξαν τη νοτιοανατολική Τουρκία, καθώς διαμαρτύρονται για αμέλεια της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των συνεπειών του και εγκατάλειψη των θυμάτων του.
Η μεγέθους 7,8 βαθμών δόνηση, η πιο φονική καταστροφή στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας, ισοπέδωσε κωμοπόλεις και τμήματα πόλεων στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας και στη Συρία. Στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 50.000 ανθρώπους στην Τουρκία και σε περίπου 5.900 στη γειτονική χώρα, ενώ άφησε εκατομμύρια άστεγους.
Στη νοτιοανατολική τουρκική επαρχία Χατάι, η οποία επλήγη περισσότερο, πολίτες στη διάρκεια της αγρυπνίας κάλεσαν την κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές να παραιτηθούν και ζήτησαν να μην εμφανισθούν επίσημοι στην τελετή μνήμης, ενώ αποδοκίμασαν ομιλίες.
Στην κεντρική πλατεία της ομώνυμης πόλης Χατάι, μερικοί φώναζαν «μπορεί κανείς ν’ ακούσει τη φωνή μου;», ενώ μιλούσε ο υπουργός Υγείας Φαχρετίν Κοτζά, ένα σύνθημα που αναφέρεται στις φωνές που ακούγονταν κάτω από τα συντρίμμια, καθώς άνθρωποι περίμεναν για μέρες να φθάσει βοήθεια. Κάτοικοι λένε πως πολλοί πέθαναν, όχι επειδή κατέρρευσαν τα κτίρια, αλλά μάλλον επειδή περίμεναν τόσο πολύ παγιδευμένοι στα συντρίμμια μέσα στο κρύο.
Μετά την αγρυπνία, άνθρωποι έριξαν λουλούδια στον ποταμό Ορόντη (Ασί), που διαρρέει την πόλη.
Η Μερβέ Γκιουρσέλ, η οποία έχασε τη θεία της, τον σύζυγο της θείας της και τα εξαδέλφια της στον σεισμό, φώναζε τα ονόματά τουςν ρίχνοντας για καθέναν τους ένα γαρύφαλλο στο νερό. «Κανένας δεν ήταν με αυτούς τους ανθρώπους την ημέρα εκείνη. Ο πόνος αυτών των ανθρώπων είναι ότι δεν μπόρεσαν να διασωθούν. Ο πόνος αυτών των ανθρώπων είναι ότι δεν μπόρεσε να ακουστεί η φωνή τους», είπε. «Αυτό (οι διαμαρτυρίες) είναι η ηχώ του εσωτερικού πόνου των ανθρώπων. Είναι μια ηχώ του πόσο πολύ υπέφεραν άνθρωποι. Δεν υπάρχει τρόπος να πει κάποιος πώς μπορεί ποτέ να αποζημιωθεί ο πόνος εδώ. Οι καρδιές αυτών των ανθρώπων αιμορραγούν».
Η Νεσιμπέ Ντουζγκούν είπε πως ρίχνει στο νερό λουλούδια για όλους όσους γνώριζε και πως η κίνηση αυτή έχει ενώσει το λαό του Χατάι.
Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε σε δήλωση που δημοσιοποίησε μέσω του ιστότοπου κοινωνικής δικτύωσης X πως ο πόνος της απώλειας από τους σεισμούς είναι τώρα τόσο νωπός όσο ήταν πριν από ένα χρόνο και πως η κυβέρνησή του κινητοποιήθηκε αμέσως έπειτα απ’ αυτό που αποκάλεσε «καταστροφή του αιώνα». «Η ενότητα του αιώνα επιδείχθηκε μπροστά στην καταστροφή του αιώνα», δήλωσε.
Ωστόσο, η Νουρούλ Σαμπάχ Ακσού, κάτοικος της Χατάι, λέει πως η κυβέρνηση άφησε τον λαό της πόλης να πεθάνει. «Χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν εδώ. Πού ήταν αυτοί; Γιατί εγκατέλειψαν κατ’ αυτό τον τρόπο τη Χατάι; Γιατί μας ξέχασαν;», ρωτάει η Ακσού.
Σύμφωνα με στοιχεία του Ιδρύματος Ερευνών Οικονομικών Πολιτικής της Τουρκίας (TEPAV), το 40% του κτιριακού αποθέματος στις πληγείσες από τον σεισμό περιοχές της τουρκικής επικράτειας υπέστη ζημιές ή καταστροφές σε διάφορα επίπεδα και οι απαιτήσεις ανοικοδόμησης είναι εξαιρετικά μεγάλες.
Το μέγεθος της καταστροφής είναι τεράστιο, σχολίαζε ο επικεφαλής της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Τουρκία, πρέσβης Νίκολαους Μάιερ – Λάντρουτ (Nikolaus Meyer-Landrut), μιλώντας την περασμένη Παρασκευή (διαδικτυακά) με τους δημοσιογράφους από πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Βουλγαρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Πολωνία) που συμμετείχαν στην αποστολή. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε το μέγεθος της καταστροφής και (χρειάζεται) να καταλάβουμε ότι η απάντηση σ’ αυτή δεν είναι υπόθεση μιας ημέρας. Θα χρειαστεί χρόνο. Η Ε.Ε. είναι παρούσα από τις πρώτες κιόλας ημέρες, αλλά έχουμε επίσης υποσχεθεί πως θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Τουρκία και την προσπάθεια ανοικοδόμησης», έλεγε χαρακτηριστικά.
Την περασμένη Κυριακή, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρέδωσε τα πρώτα σπίτια στους σεισμόπληκτους. «Σήμερα, παραδίδουμε 7.275 σπίτια στο Χατάι […] Θα παραδώσουμε σταδιακά 40.000 σπίτια σε όλη την περιοχή, μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή τους», ανέφερε κατά τη διάρκεια τελετής, συμπληρώνοντας πως περίπου 75.000 σπίτια θα παραδοθούν τους επόμενους δύο μήνες κι ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να παραδώσει συνολικά 200.000 σπίτια φέτος.
Μετά τους σεισμούς, ο Τούρκος πρόεδρος είχε υποσχεθεί 319.000 νέες κατοικίες μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024 και συνολικά 680.000 έναν χρόνο αργότερα.
Λίγα 24ωρα πριν, κληθείς ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Τουρκία να σχολιάσει την κριτική που ήδη εξαπέλυαν κάποιες πλευρές πως θα μπορούσαν να έχουν γίνει περισσότερα έναν χρόνο μετά, σημείωνε ότι «πρόκειται για μοναδική κατάσταση» και πως «η κλίμακα της καταστροφής είναι τέτοια, που είναι πολύ δύσκολο για κάποιον εξωτερικό παρατηρητή να πει τι θα μπορούσε να είχε γίνει», εκτιμώντας ότι η τουρκική κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί.
Σημείωνε, δε, ότι για την προσπάθεια ανοικοδόμησης, θα χρειαστεί ν’ αντληθούν τεράστια ποσά από τον τουρκικό προϋπολογισμό, επισημαίνοντας πως ήδη προβλέπεται ποσοστό 2,5% του τουρκικού ΑΕΠ στον φετινό προϋπολογισμό, ανάλογο ήταν και το περσινό ποσοστό και κατά πάσα πιθανότητα και την επόμενη διετία, γεγονός που σημαίνει ότι το σύνολο των πόρων που εκτιμάται πως θα χρειαστούν θα φτάσει στο 10% του ΑΕΠ.
Τόνιζε ακόμη πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να συνδράμει την όλη προσπάθεια με όλα τα μέσα που διαθέτει, για μια ολιστική αντιμετώπιση του ζητήματος, που θα επιτρέψει την αναβίωση αυτών των περιοχών.
Πέραν της αγωνίας, ωστόσο, για ένα νέο σπίτι που θα στεγάσει τα όποια όνειρα τούς απέμειναν, αρκετοί από τους σεισμόπληκτους αντιμετωπίζουν και τον φόβο μιας νέας καταστροφής καθώς, όπως λένε, η γη κάτω από τα πόδια τους συνεχίζει να σείεται. Στις 25 Ιανουαρίου, σεισμική δόνηση 5,2 Ρίχτερ ταρακούνησε τη Μαλάτεια και μπορεί να μην προκάλεσε μεγάλες ζημιές, ωστόσο υπενθύμισε στους κατοίκους της περιοχής ότι ζουν πάνω στο θανατηφόρο ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας. Η 17χρονη Γιασμίν, που ζει με την οικογένειά της στο καμπ του Nurdağı, εξομολογείται τον τρόμο που τη διακατέχει, κάθε φορά που αισθάνεται κάποιον από τους χιλιάδες μετασεισμούς που έχουν καταγραφεί μετά την αποφράδα εκείνη ημέρα του περασμένου Φεβρουαρίου.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ